بلاک چین به زبان ساده شامل زنجیره ای از بلاک های متوالی است که حاوی اطلاعات و داده های رمزنگاری شده می باشد. فناوری بلاکچین برای اولین بار در سال 1991 توسط گروهی از پژوهشگران مورد بررسی قرار گرفت که به منظور زمان بندی اسناد دیجتال ایجاد گردید که دیگر امکان تغییر تاریخ و دستکاری اطلاعات به سادگی میسر نبود. کاربرد اصلی بلاکچین اولین بار در بیت کوین، سال 2009 بود که توسط ساتوشی ناکاموتو به کار گرفته شد. Blockchain همانند یک دفتر اسناد رسمی یا دفتر کل توزیع شده می باشد که برای همگان در دسترس می باشد.
فهرست محتوا
بلاک چین به زبان ساده
هر بلاک از بلاک چین شامل: داده، هش (Hash) بلاک و هش بلاک قبلی می باشد. داده های ذخیره شده به نوع هر بلاک چین بستگی دارد. به عنوان مثال بلاک چین بیت کویت جزئیاتی از تراکنش بیت کوین شامل مشخصات انتقال دهنده، مشخصات دریافت کننده و میزان بیت کوین جابجا شونده را ذخیره می کند. هر بلاک شامل یک هش است که همانند اثر انگشت هر انسانی یکتا و منحصر بفرد است. هر Hash مشخصات دقیق هر بلاک، تاریخ و ساعت ایجاد و محتویات آن را مشخص می کند. از آنجایی که هر هش بلاک یونیک می باشد، هر گونه تغییر و دستکاری بلاک، هش آن بلاک را نیز تغییر می دهد. در هر بلاک، هش بلاک قبلی نیز ذخیره می شود که سبب می شود تا بلاک ها حالت زنجیروار به یکدیگر وصل شوند و امنیت آن را فراهم می آورد. بلاک اول هر بلاک چین در قسمت هش بلاک قبلی، به جایی اشاره نداردو به همین علت به بلاک Genesis یا بلاک اولیه نام گذاری می شود.
اگر هش هر بلاکی دستکاری شود، متعاقبا هش بلاک های پس از آن نیز تغییر می کند و دیگر آن هش معتبر نمی باشد و از اینجا پی می بریم که اطلاعات دستکاری شده اند. جهت جلوگیری از دستکاری هش اطلاعات، بلاک چین از سیستم اثبات کار استفاده می کند. در این صورت بلاک ها با سرعت کمتری به صورت آهسته و پایدار شکل می گیرند. به عنوان نمونه در بیت کوین افزودن هر بلاک جدید حدوده 10 دقیقه به طول می انجامد تا پس از ایجاد آن امکان تغییر اطلاعات هش وجود نداشته باشد و احتمال نفوذ در آن برای هکرها را به صفر می رساند.
شبکه بلاکچین به صورت توزیع شده (Peer-to-peer Network) می باشد یعنی به جای استفاده از یک داده واحد و متمرکز برای کنترل و هماهنگی زنجیره، بلاک چین از یک شبکه همتای خود استفاده می کند که امکان اشتراک و Join شدن دیگران را نیز فراهم می آورد.
مزایای بلاک چین
دقت بسیار فراوان در ایجاد زنجیره
معاملات و تراکنش ها در شبکه بلاک چین توسط شبکه ای از هزاران کامپیوتر تایید می شود. تایید معاملات توسط سیستم ها، تقریباً تمام دخالت های انسان در روند تایید را از بین می برد و در نتیجه تراکنش ها با خطای انسانی کمتر و اطلاعات با ثبت دقیقی انجام می شود. حتی اگر یک کامپیوتر در شبکه دچار اشتباه محاسباتی شود، این خطا فقط در یک نسخه از بلاکچین رخ می دهد. برای اینکه این خطا به بقیه بلاکچین ها سرایت کند، باید حداقل توسط 51٪ از کامپیوتر های شبکه انجام شود که سرایت این خطا برای یک شبکه بزرگ و در حال رشد به اندازه بیت کوین تقریباً غیرممکن است.
کاهش هزینه ها
به طور معمول، افراد برای تایید معامله یا دفاتر اسناد رسمی برای امضای سند مجبور به پرداخت هزینه هایی به بانک ها هستند. بلاکچین نیاز به تایید شخص ثالث و همراه آن هزینه های مربوط به آنها را از بین می برد. به عنوان مثال صاحبان مشاغل هر زمان که پرداخت را با استفاده از کارت های اعتباری بپذیرند، هزینه کمی را هم متحمل می شوند زیرا بانک ها و شرکت های پردازش پرداخت مجبورند آن معاملات را پردازش کنند. اما بیت کوین اقتدار مرکزی ندارد، وابسته به هیچ سازمان دولتی یا بانک نمی باشد و هزینه معاملاتی بسیار کمی دارد.
غیرمتمرکز بودن
بلاکچین هیچ یک از اطلاعات خود را در یک مکان مرکزی ذخیره نمی کند، بلکه بلاکچین کپی شده و در شبکه ای از کامپیوتر ها پخش می شود. هر زمان که بلاک جدیدی به بلاکچین اضافه شود، هر کامپیوتری در شبکه زنجیره بلوک خود را بروز رسانی می کند تا تغییرات را منعکس کند. با گسترش اطلاعات در سراسر شبکه، به جای ذخیره سازی آنها در یک پایگاه داده مرکزی، دستکاری در بلاکچین دشوارتر می شود. اگر نسخه ای از بلاکچین به دست یک هکر بیفتد، فقط یک نسخه از اطلاعات، به جای کل شبکه، به خطر می افتد.
معاملات کارآمد
انجام معاملات در انتظار تایید از طریق یک مرجع مرکزی ممکن است چند روز طول بکشد. در حالیکه موسسات مالی در ساعات کاری، پنج روز در هفته فعالیت می کنند، بلاک چین 24 ساعته، هفت روز هفته و 365 روز در سال کار می کند. معاملات را می توان در کمتر از ده دقیقه انجام داد و تنها پس از چند ساعت ایمن دانست. این امر به ویژه برای معاملات مرزی که معمولاً به دلیل مسائل مربوط به منطقه زمانی و این که هر د طرف باید پردازش پرداخت را تأیید کنند، بسیار مفید واقع می شود.
معاملات خصوصی
بسیاری از شبکه های بلاکچین به عنوان پایگاه داده عمومی فعالیت می کنند، به این معنی که هر کسی با اتصال به اینترنت می تواند لیستی از تاریخچه معاملات شبکه را مشاهده کند. اگرچه کاربران می توانند به جزئیات مربوط به معاملات دسترسی پیدا کنند ، اما نمی توانند به اطلاعات شناسایی در مورد کاربرانی که این معاملات را انجام می دهند دسترسی پیدا کنند. این یک برداشت غلط رایج است که شبکه های بلاکچین مانند بیت کوین ناشناس هستند، در حالی که در واقع فقط محرمانه هستند.
زمانی که کاربر معاملات عمومی انجام می دهد، کد منحصر به فرد وی به نام کلید عمومی ، به جای اطلاعات شخصی او در بلاکچین ثبت می شود. اگر شخصی از طریق مبادله ای که نیاز به شناسایی دارد اقدام به خرید بیت کوین کرده باشد، هویت شخص همچنان با آدرس بلاکچین وی مرتبط است. با این وجود حتی اگر نام شخص به معامله ای پیوند زده شده باشد، هیچ گونه اطلاعات شخصی از او در شبکه نمایش داده نمی شود.
معاملات امن
پس از ثبت یک تراکنش، صحت و اصالت آن باید توسط شبکه بلاکچین تایید شود. هزاران کامپیوتر در بلاکچین برای تایید صحت جزئیات خرید، در صف هستند. بعد از اینکه تراکنش تایید گردید، به بلوک زنجیره بلاکچین یک بلاک اضافه می شود. هر بلوک در بلاکچین حاوی هش منحصر به فرد خود به همراه هش منحصر به فرد بلوک قبل از آن می باشد. وقتی اطلاعات موجود در یک بلاک به هر طریقی ویرایش شود، کد هش آن بلوک تغییر می کند اما کد هش در بلوک پس از آن تغییر نمی کند.
شفافیت
بیشتر بلاکچین ها نرم افزار متن باز هستند بدین معنی که هر کسی می تواند کد آن را مشاهده کند. این قابلیت به حسابرسان امکان می دهد ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت کوین را از جهت امنیت بررسی نمایند و از سویی دیگر می توان پی برد که هیچ مرجع واقعی در مورد کنترل کد بیت کوین یا نحوه ویرایش آن وجود ندارد. بنابراین، هر کسی می تواند تغییر یا به روزرسانی در سیستم را پیشنهاد دهد. اگر اکثریت کاربران شبکه موافق باشند که نسخه جدید کد، نسخه مناسب و ارزشمندی است سپس بیت کوین می تواند آپدیت شود.
بانکداری بدون بانک
شاید عمیق ترین وجهه بلاکچین و بیت کوین توانایی استفاده هر کسی صرف نظر از قومیت، جنسیت یا زمینه فرهنگی وی باشد. طبق گزارش بانک جهانی، نزدیک به 2 میلیارد بزرگسال وجود دارد که حساب بانکی یا وسیله ای برای ذخیره پول یا ثروت خود ندارند. تقریبا تمام این افراد در کشورهای در حال توسعه زندگی می کنند که اقتصاد در مراحل ابتدایی و کاملا وابسته به پول نقد می باشد.
بلاک چین های آینده به دنبال راه حل هایی هستند که نه تنها یک واحد حساب برای ذخیره ثروت باشد، بلکه برای ذخیره سوابق پزشکی، حقوق مالکیت و انواع دیگر قراردادهای حقوقی نیز باشد.
آینده بلاک چین
بلاک چین که برای اولین بار در سال 1991 به عنوان یک پروژه تحقیقاتی مطرح شد، در دو دهه گذشته سهم عادلانه نظارت عمومی خود بر تراکنش ها را نمایش داده است. با بسیاری از کاربردهای عملی این فناوری که قبلاً در حال پیاده سازی و کاوش بوده است، بلاکچین با وجود بیت کوین و ارز رمزنگاری شده خود را به مرحله ظهور رساند. امروزه، سرمایه گذاران سعی می کنند با استفاده از بلاک چین کارهای تجاری و دولتی را با داشتن واسطه های کمتر دقیق، کارآمد، ایمن و ارزان تر کنند.