تکنولوژی شناسایی فرکانس رادیویی یا RFID پیشرفت های شگرفی را در اینترنت اشیا صنعتیIIOT به ویژه برای مدیریت هوشمند موجودی ایجاد می کند، زیرا روشی سریع و کم هزینه برای شمارش یا موقعیت یابی اقلام را در انبار فراهم می کند. در دهه اخیر، بسیاری از راهکار های جدید نظیر روش های موقعیت یابی مطلق و نسبی به لطف تکنولوژی RFID فراهم شده است.
تکنولوژی RFID چیست؟
RFID مخفف عبارت شناسایی با فرکانس رادیویی (Radio Frequency IDentification) است که به عنوان یکی از تکنولوژی های شناسایی مورد توجه قرار گرفته است. امروزه بسیاری از کمپانی ها، سازمان های دولتی و خصوصی در سرتاسر دنیا از این تکنولوژی جهت تسریع و بهبود فرآیندهای خویش استفاده می نمایند. قرار داشتن RFID در فهرست 10 تکنولوژی برتر دنیا در سال های اخیر، خود گواهی دیگر بر اهمیت روز افزون این تکنولوژی در زمینه های مختلف زندگی بشر می باشد. عملکرد RFID وابسته به دو دستگاه تگ و کدخوان است که جهت برقراری ارتباط بين يکديگر از امواج راديويی استفاده می نمایند.
اجزای سیستم RFID
1. شناسه یا تگ (Tag)
شناسه یا تگ (Tag) شامل یک حافظه بسیار کوچک و آنتن مربوطه می باشد و به فرم های مختلفی چون برچسب ، جاکلیدی، کارت و غیره به بازار عرضه می شود. تگ ها قادرند که اطلاعات را بر روی حافظه خود ذخیره نمایند تا در موارد لزوم از آنها جهت شناسایی استفاده شود. تگ ها انواع مختلفی دارندکه می توان آنها را به دو دسته ی اصلی تقسیم کرد:
- Tag های فعال، انرژی لازم برای پردازنده و ارسال امواج به سمت آنتن را از باتری همراه خود تامین می کنند. بدین ترتیب برد این Tagها در برخی موارد تا چند صد متر هم می رسد.
- Tag های غیرفعال، باتری ندارند و انرژی لازم برای فعال سازی پردازنده و ارسال اطلاعات خود را از سیگنالی که از آنتن Reader دریافت می کنند، تأمین می کنند.
تگ شامل يک مدار الکترونیکی است که به جسم مورد نظری که لازم است دارای یک کد شناسايی باشد، متصل می گردد. زمانی که تگ نزدیک و یا در محدوده کدخوان قرار می گيرد، میدان مغناطیسی تولید شده توسط کد خوان باعث فعال شدن تگ می گردد. تگ به طور پيوسته اقدام به ارسال داده از طریق پالس های راديويی می نماید، در نهايت داده توسط کدخوان دريافت و توسط نرم افزارهای مربوطه پردازش می گردد.
2. دستگاه های کارتخوان بدون تماس Contactless Readers
دستگاه های کارتخوان بدون تماس یا Contactless Readers قادر هستند که اطلاعات را بر روی تگ ها نوشته یا از روی آنها بخواند و از طریق نرم افزارهای تحت وب اطلاعات را به سرور مرکزی بفرستد.
انواع کارت هوشمند RFID
کارت های هوشمند به دو دسته تماسی موسوم به Contact Card و غیرتماسی موسوم به Contactless Smart Cards تقسیم می شوند. تفاوت بزرگی که این دو نوع کارت با یکدیگر دارند در نحوه انتقال اطلاعات می باشد. در کارت های بدون تماس هیچگونه ارتباط و برخورد فیزیکی میان کارتخوان و کارت صورت نمی گیرد و اطلاعات از طریق امواج رادیویی انتقال پیدا می کند. کارت های RFID که دارای پردازنده می باشند، توسط دستگاه های کارتخوان بدون تماس قابل شناسایی هستند.
مزایای به کار گیری تکنولوژی RFID نسبت به بارکد نوار مغناطیسی
يکی از مهمترین تفاوت های بارکد و RFID ، تبعيت کدهای ميله ای از فناوری موسوم به " خط دید " است . این بدان معنی است که یک دستگاه اسکنر لازم است که کد ميله ای را ببيند تا بتواند آن را بخواند. بنابراین لازم است کد ميله ای در معرض ديد اسکنر قرار بگيرد. در مقابل شناسايی مبتنی بر فرکانس راديويی به خط ديد نیاز ندارد، تا زمانی که تگ های RFID در محدوده قابل قبول کارتخوان باشند، امکان خواندن آنها وجود خواهد داشت.
کاربردهای RFID Technology
- سیستم های پرداخت: پرداخت هزینه مترو، بلیط اتوبوس، سیستم های اعتباری اماکن مختلف، هتل ها و...
- مدارک شناسایی و گواهینامه ها: گذرنامه الکترونیکی، کارت ملی هوشمند، گواهینامه رانندگی هوشمند و...
- حمل و نقل فرودگاه ها ، بزرگراه ها: مکان یابی کامیون ها و ماشین های حمل بار، کنترل چمدان های مسافران و صدور کارت پرواز، سیستم های خودکار عوارض بزرگراه و...
- مدیریت زنجیره تامین: انبارداری، کنترل اموال، کنترل چرخه تولید، فروش و بازرگانی، خدمات پس از فروش و...
- سیستم های امنیتی و کنترل سطوح دسترسی: سیستم مدیریت امنیت جامع مراکز تجاری، اداری، مکان یابی پرسنل، سیستم های کنترل ورود و خروج پرسنل، سیستم های اتوماتیک پارکینگ و...
- نشانه گذاری حیوانات: اغلب در غالب حلقه ای که بر روی گردن حیوان قرار می گیرد قابل ردیابی خواهد بود و در برخی موارد تگ RFID در گوش حیوان تعبیه می شود و به واسطه آن تحقیقات و مطالعات انجام می پذیرد.